Từ trung tâm Thủ đô Hà Nội, qua Ngã Tư Sở, rẽ trái vào đường Trường Chinh, đi khoảng 1,5km tới số nhà 176 là tới Bảo tàng Quân chủng Phòng không Không quân; địa điểm ghi dấu trận tập kích Sân bay Bạch Mai nằm ở bên tay phải, trong khuôn viên sân chính mặt trước của Bảo tàng.

- Ngược dòng thời gian, từ cuộc vượt ngục thành công của đồng chí Chu Duy Kính - nguyên là Tư lệnh Quân khu Thủ đô - lúc bấy giờ là Đội trưởng kiêm Bí thư chi bộ Đội tuyên truyền vũ trang hoạt động bí mật ở Hà Nội; năm 1949 ông bị giặc bắt, rồi đày đi lao động khổ sai ở trại tù Bạch Mai. Khi tìm được đường vượt ngục thoát thân, ông đã ghi nhớ từng vị trí, cách bố phòng của sân bay, ghi nhớ lối vào từng kho xăng, bốt gác, quân lính canh phòng tuần tiễu, đổi gác… để có cơ hội dùng lại.

- Nhiều trận đánh liên tiếp ở vùng ven đô Hoàng Mai, Tương Mai, Vĩnh Tuy… đã gây hoang mang cho quân đội Pháp và bè lũ tay sai, động viên khích lệ tinh thần phấn khởi tin tưởng cho đồng bào Thủ đô vào thắng lợi của cuộc kháng chiến.

- Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới đẩy mạnh chiến tranh du kích trong vùng bị tạm chiếm, đặc biệt các vùng đô thị, chiến trường Hà Nội phải hoạt động vũ trang lớn hơn, có cơ quan tham mưu đủ sức chỉ huy hợp đồng 3 thứ quân hoàn chỉnh. Do vậy, tháng 9-1949, Ban chỉ huy Mặt trận Hà Nội được thành lập. Tiếp theo ít ngày sau, Tiểu đoàn 108 ra đời. Các chiến sĩ của tiểu đoàn phần lớn là con em nhân dân Hà Nội. Địa điểm thành lập Tiểu đoàn ở các thôn Khả Lãm (Lau), Tử Dương (Tía) thuộc huyện Ứng Hòa và Ngọc Đình thuộc huyện Thanh Oai - tỉnh Hà Đông (nay thuộc Hà Nội).

- Giữa lúc tiểu đoàn đang chấn chỉnh tổ chức và triển khai kế hoạch huấn luyện, thì khoảng trước ngày 25-12-1949, Tiểu đoàn nhận lệnh: “Đình chỉ việc huấn luyện, Tiểu đoàn trưởng và các cán bộ Đại đội X có mặt tại chỉ huy Sở Mặt trận Hà Nội nhận nhiệm vụ chiến đấu”. Yêu cầu mọi công tác chuẩn bị chiến đấu phải hoàn thành trong vòng 1 tháng, trước 15-1-1950. Từ cuộc vượt ngục thành công qua miệng đường cống ngầm đã được ngụy trang bảo vệ lại, đồng chí Chu Duy Kính đã tìm về Trạm giao liên của Thành ủy Hà Nội khi đó đặt ở chợ Cháy, huyện Ứng Hòa, tỉnh Hà Đông (nay là Hà Nội). Sau khi báo cáo tình hình với tổ chức, đồng chí đã đề nghị được gặp đồng chí Trần Quốc Hoàn, báo cáo và đề nghị cho đánh sân bay Bạch Mai. Thành uỷ Hà Nội giao cho Ban chỉ huy Mặt trận Hà Nội tổ chức tập kích vào Sân bay Bạch Mai.

- Để thực hiện được nhiệm vụ, Tiểu đoàn được tổ chức thành 3 bộ phận tiến công, lựa chọn trong toàn Tiểu đoàn 30 cán bộ, chiến sĩ là đảng viên do Đại đội trưởng Đại đội 210 Hà Giáp làm đội trưởng và Chính trị viên đại đội 215 Trần Thành làm chính trị viên. Bộ phận chuẩn bị chiến trường do Đại đội trưởng Đại đội 215 Quốc Hùng làm đội trưởng, chọn 20 người ở địa phương gần sân bay trinh sát mục tiêu, chuẩn bị khu tập kết xuất phát tiến công và trú quân. Bộ phận bảo vệ đường hành quân và rút quân ngoài vòng tuyến vành đai ngoại thành do Đại đội trưởng Đại đội 220 Ngô Huy Biên làm đội trưởng, tham gia còn có Đại đội 310 phối hợp bảo vệ. Để che mắt địch, thao trường huấn luyện được tổ chức bí mật ở 3 địa điểm trên địa bàn 3 huyện Ứng Hòa, Mỹ Đức (Hà Đông) và Lương Sơn (Hòa Bình).

- Vũ khí được chuẩn bị gồm 30 quả mìn hẹn giờ có sức công phá mạnh, 200 quả lựu đạn trứng đã được thử nghiệm.

14 giờ chiều 17-1-1950 (tức sớm hơn 2 ngày so với dự kiến ban đầu), các đơn vị từ đình thôn Xẻ Kiều gần Vân Đình - căn cứ xuất phát của bộ đội ngoài vùng tự do kháng chiến - tiến vào đánh sân bay Bạch Mai. Bộ đội của ta phải vượt một quãng đường gần 30km; phải hành quân cấp tốc cả ngày lẫn đêm vượt qua 3 tuyến bảo vệ từ xa với mạng lưới tề, điệp dày đặc của địch. Mỗi người được trang bị 1 quả mìn tự tạo, 2 quả lựu đạn và 1 chiếc bánh mì, tất cả bỏ trong bị cói. Anh em cải trang giống người buôn bán, làm thuê đi từng tốp từ 3-5 người. Dọc đường hành quân có các chiến sĩ quân báo, bộ đội giả làm người bắt cua, cắt cỏ bí mật bảo vệ. Trận đánh do đồng chí Trần Hải, Tiểu đoàn trưởng, chỉ huy. Mọi người tập kết tại hồ Định Công, bôi bùn đất lấm lem lên người để che mắt lính gác, xoa tỏi để chống chó béc giê, ngậm mứt gừng chống ho, sau đó rẽ lau, lách bèo tây tiến công vào sân bay qua đường cống ngầm.

- Đêm ấy, sương mù dày đặc, đứng cách 3- 4m không nhìn thấy nhau. Các chiến sĩ nhanh nhẹn, bí mật vượt qua lớp dây thép gai, hào sâu, ao hồ nối nhau leo lên máy bay đặt mìn chai hẹn giờ, sau đó rút ra khỏi sân bay. Ra khỏi sân bay khoảng 100m, toàn bộ sân bay phát nổ. Kho xăng bốc cháy, cột lửa cao mấy chục mét sáng rực cả bầu trời phía nam Hà Nội. Với lòng dũng cảm và nghệ thuật chiến đấu tuyệt vời đã đem lại hiệu quả lớn nhất mà tổn thất nhỏ nhất, cả đội rút ra ngoại thành an toàn, một đồng chí hy sinh.

- Kết quả, toàn bộ lực lượng không quân vận tải 25 chiếc (gần nửa phần lực lượng không quân vận tải ở chiến trường Đông Dương), gồm Gioongke, Dakôta và một máy bay trinh sát Moran Pôtê bị hủy diệt; khoảng 60 vạn lít xăng bị thiêu hủy; 32 ngàn tấn quân nhu, vũ khí xếp trên máy bay, cùng một số cơ giới bị phá hủy theo.

- Ngay sau trận đánh thắng lợi, Tiểu đoàn 108 đã được Hồ Chủ tịch biểu dương khen ngợi trước Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng đang họp chuẩn bị Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II; Bộ Tổng tư lệnh tuyên dương công trạng, tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Ba; Tặng danh hiệu “Dũng sĩ phi trường” và thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất, Nhì, Ba cho 37 cán bộ chiến sĩ; Ủy ban Kháng chiến và Hành chính Hà Nội tặng cờ danh dự và đặt danh hiệu “Tiểu đoàn 108, Đột kích - Mặt trận Hà Nội”.

- Trận tập kích Sân bay Bạch Mai là bài học kinh nghiệm về chiến thuật, kỹ thuật, mở đầu cho lối đánh đặc công của bộ đội ta sau này.

- Với ý nghĩa vô cùng to lớn như vậy, năm 2000 địa danh sân bay Bạch Mai (Phi trường Bạch Mai) được thành phố cho gắn biển lưu niệm và dựng Đài tưởng niệm ghi dấu trận đánh lịch sử đêm 17 rạng 18-1-1950, tại phía bên phải sân chính của Bảo tàng Quân chủng Phòng không - Không quân.